Co to właściwie jest Gestalt?

Termin Gestalt ma wiele znaczeń. Gestalt jest jednocześnie formą psychoterapii, kierunkiem w psychologii oraz swoistą filozofią życia. Nurt terapii Gestalt został zapoczątkowany przez Fritza Perlsa. Jest to metoda terapii mająca wiele korzeni. Na obecny kształt terapii Gestalt miały wpływ (wybrane):

1. Psychoanaliza – doświadczenia z dzieciństwa mają wpływ na dorosłe życie człowieka
2. Wilhelm Reich – Struktura budowy ciała jako suma doświadczeń które przejawiają się w muskulaturze człowieka (holistyczne ujęcie psychiki i ciała)
3. Zasada figury i tła – człowiek funkcjonuje zgodnie z zasadami figury i tła, czyli spraw ważnych na tu i teraz, gdzie reszta jest ulokowana w tle
4. Teoria pola Kurta Levina – doświadczenie każdej osoby jest niepowtarzalne i przejawia się ono w kontakcie i wpływa na tworzenie relacji
5. Holizm, fenomenologia i egzystencjalizm – opisują między innymi umiejętność bycia i doświadczania siebie i otoczenia w tu i teraz, świadomości, że wszystko w polu danej osoby jest tak samo ważne, dążenie do samorealizacji

Celem Terapii Gestalt między innymi jest:   

1. Rozszerzanie świadomości, czyli zdawanie sobie sprawy co dzieję się w sferze przeżyć, myśli, działań, ciała
2. Zdobycie umiejętności rozróżnienia zachowań służących zaspokojeniu swoich potrzeb od tych, które temu nie służą
3. Integracja osobowości – integracja wyalienowanych części siebie (pragnień, uczuć, przekonań, fantazji)
4. Jako cel nadrzędny terapii – osiągnięcie dojrzałości, wzrost potencjału człowieka, zwiększanie jego możliwości poprzez integrację osobowości, wzmacnianie autentycznych pragnień i potrzeb

Przyjmuje się, że zachowaniem człowieka zarządza proces homeostazy. Człowiek reaguje sumą utrwalonych reakcji i aby być akceptowanym przez otoczenie, w rezultacie oddziela się od autentycznych odczuć i blokuje swój potencjał. Rezultatem alienacji – oddzielenia się od autentycznych odczuć i zmysłów – jest zablokowanie potencjału osoby i zniekształcenie jej perspektyw. Kiedy proces samoregulacji zostaje w jakimś stopniu zaburzony i organizm znajduje się w stanie braku równowagi (ja –  środowisko) przez dłuższy czas – dochodzi do choroby psychicznej.

Żadna osoba nie jest samowystarczalna – zachowanie jest determinowane przez właściwości stosunku jednostki i otoczenia (badanie funkcjonowania na granicy kontaktu). Dwa podstawowe sposoby funkcjonowania jednostki to kontakt i wycofanie. Są to najbardziej istotne funkcje osobowości – wchodzenie w kontakt z otoczeniem w celu zaspokojenia potrzeb (zmierzanie ku obiektom) i wycofywanie się z sytuacji spostrzeganych jako niekorzystne, zagrażające lub nie podtrzymujące zaangażowania jednostki 

Z praktyki Gestalt

Tu i teraz: Mam wrażenie, że często słyszę dookoła tego typu sformułowania. Bardzo prawdziwe, jednakże może też być trudne do realizacji. Łatwo nam jest być, myśleć przeszłością, myśleć przyszłością, jednakże trudno być tu i teraz, w zgodzie z samym sobą.  W trakcie procesu terapeutycznego wiele razy odwołuję się do tu i teraz i nasi klienci mają możliwość spojrzenia uważniej na ten aspekt bycia, bycia w relacji. A Ty, gdzie jesteś? Tam i wtedy? Tu i Teraz? Tam?

Energia: Życie jest energią. Energia jest życiem. Podobnie jest z terapią Gestalt. Jest procesem, podczas którego angażowane są myśli, emocje, znaczenia, sny, fantazje, energia, ciało i ruch. Emocje nasze i nasze doświadczenia są zapisane w każdej naszej komórce. Są naszym dyskiem twardym i stanowią osobę, nas, każdego z nas, bez wyjątku. Osobowość nasza też jest odwzorowana w naszym ciele poprzez to np. jaką mamy budowę ciała, jak stoimy, jak mówimy, patrzmy itp.  Bez ruchu i energii terapia pozostałaby jedynie w głowie.

Człowiek z natury jednak uczy się lepiej w ruchu, w doświadczeniu i doświadczaniu. Jeśli spojrzymy na życie poza gabinetem, to życia się uczymy się poprzez doświadczanie. Możemy doświadczać smutków, radości, które związane są z konkretnymi zdarzeniami – to nas buduje, takimi jakimi jesteśmy.

Podobnie jest w gabinecie terapeutycznym, gdzie jest możliwość doświadczania, wyrażania emocji i zachowań, które są czasem zupełnie nowe, ale za to zmierzają do zmian które rozwijają nas, leczą nas, mają dobry wpływ. Kiedy mamy możliwość doświadczania w ruchu, integracja tego co w głowie i w ciele następuje znacznie efektywniej. Prawdą jest również to, że czasem łatwiej jest powiedzieć niż zrobić, w szczególności z pozycji osoby dorosłej. I to może być trudnością, ale na pewno do zobaczenia i do zrobienia.

I jak mawiał twórca Terapii Gestalt, Fritz Perls: Moja metoda jest zbyt dobra, aby zatrzymać ją tylko dla ludzi chorych..

Oczywiście powyższe jest tylko pewnym wybranym zakresem z terapii Gestalt. Jednak jeśli chciałbyś/abyś dowiedzieć się więcej nt. Terapii Gestalt – daj nam znać. Może to zapoczątkuje nowy wpis na naszym blogu. Zapraszamy do kontaktu

Jagoda Nowak